SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ENDEKSLERİ

 

Sürdürülebilirlik endeksleri menkul kıymetler borsalarında işlem gören şirketlerin kurumsal sosyal sorumluluk ve sürdürülebilirlik alanlarındaki çabalarının yarattığı değerin ekonomik ve kurumsal itibar olarak                           sistematik şekilde izlenebilmesi için geliştirilmiş önemli ölçüm araçlarından             biri haline geliyor.

 

Günümüzde şirketler yalnızca kısa vadeli değil, uzun vadeli değerler yaratmak amacı ile ekonomik, çevresel ve sosyal alanlara yönelik                          çeşitli tedbirler almaya çalışıyorlar.

 

Tüketicilerin çevreye ve insana daha duyarlı şirketlere olan                                         ilgi ve baskısı şirketlerin sürdürülebilirlik konusundaki hassasiyetlerinin gelişmesinde önemli bir etken haline geliyor.

 

Bu noktada RIO+20 gibi uluslararası konferanslar, UN Global Compact gibi girişimler, ISO 26000 gibi görece yeni geliştirilen standartlar şirketlerin                            bu alandaki çabalarına hızlandırıcı etkide bulunuyor.

 

 Sürdürülebilirlik Endeksleri şirketlerin bu konudaki çalışmalarının,                             benzer önlemleri almayan diğerlerine nazaran ne gibi bir ek değer yarattığını

yatırımcıların ve tüketicilerin gözleri önüne seren önemli bir ölçüt                               haline geliyor.

 

Sürdürülebilirlik endekslerinde yer almanın önemli koşulları arasında                            şeffaflık ve hesap verebilirlik bulunuyor.

 

Bu koşulları yerine getirmenin yollarından biri ise raporlama olarak                       karşımıza çıkıyor.

 

 Uzun yıllardır sadece finansal raporlama yapan halka açık şirketlerin bazıları,

artık tüm çevresel ve sosyal etkilerini ortaya koymaları beklenen

sürdürülebilirlik raporlamaları hazırlamaya başladılar.

 

Şirketlerin tüm dışsallıklarını, bunun da ötesinde bu konularda                                      atacakları adım ve taahhütleri de içermesi beklenen sürdürülebilirlik raporlamalarının, finansal raporlamayla entegre edilmesi de                                 giderek gündeme geliyor.

 

Entegre Raporlama ismi verilen bu yeni veri setinde,                                                 finansal durumlarla çevresel ve sosyal etkiler bir araya getiriliyor.

 

Dünya çapında ilk sürdürülebilirlik endeksi 1999 yılında                                                      S&P Dow Jones Endeksi ve RobecoSAM işbirliğinde geliştirilen                                        Dow Jones Sürdürülebilirlik Endeksidir.

 

 DJSI sürdürülebilirliğe önem veren ve bu konuda proaktif şirketlere                            yatırım yapmak isteyen yatırımcılara sistematik bir araç sunması açısından oldukça önemli bir yenilik olarak görülmüş ve önemli küresel borsalar için örnek teşkil etmiştir.

 

Dünya üzerinde sürdürülebilirlik endeksi örneklerine                                                        pek çok ülkede rastlanmaktadır.

 

(Örneğin: Güney Afrika’da bulunan Johannesburg Sosyal Sorumlu                              Yatırım Endeksi – JSE SRI). Günümüzde sadece borsaların değil,                                   çeşitli girişimlerin de sürdürülebilirlik endeksi oluşturduğunu görüyoruz.

 

Bunun bir örneği UN Global Compact imzacı şirketlerinden

seçilen 100 şirketin listelendiği Global Compact 100 Endeksi’dir.

 

Listelenen şirketlerin 2013 yılında ortalama %21.8’lik bir getiri sağlamış                           ve konvansiyonel borsalardaki getiri oranlarını geçmiş olması, sürdürülebilirliğe değer veren şirketlerin yalnızca çevresel ve sosyal değil, ekonomik anlamda da değer ürettiğinin kanıtlarından sayılabilir.

 

Sürdürülebilirlik endeksinin Türkiye’deki örneği ise Borsa İstanbul (BIST) altında kurulmuş olan BIST Sürdürülebilirlik Endeksi’dir.

 

BIST Sürdürülebilirlik Endeksinin amacı, “Borsa İstanbul’da işlem gören                  ve kurumsal sürdürülebilirlik performansları üst seviyede olan şirketlerin                      yer alacağı bir endeks oluşturulması, Türkiye’de ve özellikle                                    Borsa İstanbul şirketleri arasında sürdürülebilirlik konusundaki anlayış,                          bilgi ve uygulamaların artmasıdır”.

 

BIST Sürdürülebilirlik Endeksi üzerinde uzlaşılan, uluslararası geçerliliği olan                 bir çerçeveye göre şirketleri sınıflandırmakta ve puanlandırmaktadır.

 

BIST Sürdürülebilirlik Endeksi 4 Kasım 2014 tarihinden itibaren                                      düzenli şekilde hesaplanmaya ve yayınlanmaya başlanmıştır.

 

İlk yılında BIST 30 endeksinde yer alan şirketlerin, takip eden                                         2015 yılında ise BIST 50 endeksinde yer alan şirketlerin değerlemeye tabi tutulduğu ve listenin BIST 100 şirketlerine doğru genişletileceği ilan edilmiştir.