KARARLI DURUM EKONOMİSİ

 

Kararlı durum ekonomisi büyüklüğü sabit veya çok az miktarda dalgalanan bir ekonomik modele verilen isimdir.

 Bu kavram tipik olarak bir ulusal ekonomiyi kastedebileceği gibi daha küçük yerel, bölgesel veya küresel ekonomi için de kullanılabilir.

 Bu yaklaşıma göre sınırları belli bir ekonomi belirli bir büyüme, planlı veya plansız küçülme sürecinden sonra kararlı duruma geçebilir.

 Bu tip bir modelin sürdürülebilir olabilmesi için gezegensel sınırları (ticaret ile ekonomiye katılan hizmet ve ürünler de dahil edilmek üzere) aşmaması gerekir.

  Kararlı-durum ekonomisinin önde gelen isimlerinden ve ekolojik ekonominin kurucularından olan Herman Daly, bu tip bir ekonomiyi şu sözlerle tanımlar:

 “Kararlı durum ekonomisi sabit insan ve hammadde kaynağı ile belirli ve istenilen bir düzeyde tutulan, içinden enerji-madde  geçiş miktarının (throughput) düşük oranda seyrettiği, üretimin ilk aşamasından tüketimin son aşamasına kadar mümkün olan en düşük madde-enerji akışıyla yürütülen ekonomidir.”

Kararlı-durum ekonomisine dair eleştiriler daha ziyade bu teorinin küresel Kuzey-odaklı (erken dönemde sanayileşmiş, refah devletini ve/veya sosyal güvenlik sistemlerini kurmuş, tüketim yoğun ekonomiler) olduğunu ve çevre sorunlarının altında sadece nüfus artışı olduğunu varsayan, Malthusyen bir alt mesaj taşıdığını belirtmektedirler.

 Özellikle kadınların eğitim ve iş hayatına katılması yoluyla bilinçli üremeyi salık veren, küresel Kuzey’in küresel Güney ülkeleri için gezegensel sınırlarda yer açması gerektiğini savunan planlı ekonomik küçülme yaklaşımından farklı olarak kararlı-durum ekonomisi savunucuları nüfus artışının (gerekirse zorla) kısıtlanmasını savunmaktadır.

Bu tarz eleştiriler, azgelişmiş ülkelerde yoksulluğun giderilmesi ve toplumların insan onuruna yakışır bir refah seviyesine ulaşılması için kararlı bir ekonomide nüfus artışını durdurmaktan önce, tarihsel eşitsizlikler, güç dengeleri ve kaynak sömürüsüne son verilmesi gerektiğini belirtir.