2020 - TİCARET SAVAŞLARI - 5                     

 

AB - ABD ARASINDA TİCARİ GERGİNLİK ARTMAKTA OLMASI

 Avrupa Komisyonu görevi devir aldıktan sonra yeni dönemde kendisini “jeopolitik komisyon” olarak tanımlamıştır.

Uluslararası ticaretin, liberal anlayış yanında bir de jeopolitik kaygılarla oluşturması sürecinin 2020 yılında belirginleşmesi beklenmektedir.

 AB’nin kendi içinde karar alma süreçlerinde etkinliğinin azalmış olması ticaret politikalarının jeopolitik amaçlar için kullanmak kabiliyetini nasıl oluşturacağı bu yıl içinde ortaya çıkacaktır.

Ayrıca AB’nin ihracata bağlı yapısı, ticarette siyasi amaçlar güderek temel değişiklikler yapmasını da zorlar niteliktedir.

AB’nin ticari gerginliklerle baş edebilmek ve etkin olabilmek amacıyla farklı bir yaklaşım benimsemeyi amaçladığı anlaşılmaktadır.

 Avrupa Komisyonun 12 Aralık tarihinde yayınladığı basın bildirisi bu konuda yaklaşımını açıklamaktadır.

 AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen Avrupa’nın dünyada güçlü olmasının, AB’nin küresel ticaret ve ilgili konularda uluslararası kurallara saygı gösterilmesini sağlayan etkin bir liderlik yapması anlamına geldiğini belirtmiştir.

 Bildiri de Komisyonun Birliğin anlaşmalardan doğan kuralların uyumlaştırılması ve uygulanması sağlamak üzere “alet kutusunu” güçlendireceği ve ticari uygulamalar konusunda yetkili bir üst düzey görevli atayacağı belirtilmektedir.

 AB Ticaret Komiseri Phil Hogan’nın ABD’ye etkili tepki gösterebilmek için AB’nin daha ısrarlı bir tavır takınacağını söylemiştir.

  Ticaret Temsilcisi Lighthizer ile Ticaret Komiseri Hogan’ın 2020 başlarında yapacakları görüşme bu konunun ne şekilde evirileceğine işaret etmektedir.

 AB ve ABD arasında gerçekleşen 1,3 Trilyon dolarlık ikili ticaret çok taraflı ticareti de etkileyecektir.

ABD Ticaret Temsilcisi Robert Lighthizer, “Fox Business Televizyonuna” verdiği bir demeçte, Çin ile yapılan ateşkesin kesinleşmesini ve USMCA’nın yürürlüğe girmesini izleyen dönemde; ABD’nin AB ile ticari konularındaki çatışmanın tırmandırılmasına hazır olacağını söylemiştir.

 Lighthizer AB ile 180 milyar dolar tutarında ticari açık verdiklerini ve “çok dengesiz bir ilişkileri olduğunu, transatlantik ilişkileri önemli olmakla beraber 2020 başlarında ABD’nin önlem almaya başlayacağını kaydetmiştir.

 AB’nin Airbus uçakları üretimine uyguladığı sübvansiyonlar konusunda ABD’nin başvurusu üzerine DTÖ Anlaşmazlıkların Çözümü Organı, ABD’ye AB’den ithal ettiği 7,5 Milyar tutarındaki ürüne vergi koyabileceğini hükmetmiştir.

ABD Ekim 2019’dan itibaren peynir, şarap ve viski başta olmak üzere AB mallarına ilave vergi uygulamaya başlamıştı.

 ABD bu vergileri artırabileceği tehdidinde bulunmuştu.

 Diğer taraftan Fransa’nın uygulamaya başladığı “dijital satış vergisi”  temelde ABD dijital firmalarını hedef almıştı.

 Buna göre dijital teknoloji firmalarının küresel ciroları 750 milyon Avroyu ve Fransa’daki cirolarının 25 milyon Avroyu geçmesi halinde Fransa’daki cironun % 3 oranında vergiye tabi tutulması öngörülmektedir.

 Bu ABD’li Alphabet-Google, Apple, Amazon ve Facebook gibi dev teknoloji firmalarını etkileyeceği için ciddi bir gelişmedir.

 Bu konuda ABD de yürütülen sürecin 2020 Ocak ayında sonuçlanması  ve ABD’nin Fransa ile ilgili önlem alması olasıdır.

 ABD’nin AB’den ithal ettiği 2,4 Milyar dolar tutarında şampanya, deri çanta ve diğer lüks tüketim mallarına ilave vergi koymasının söz konusu olduğu belirtilmektedir.

 Bu arada AB tarafı Boeing uçaklarına ABD’nin yasal olmayan sübvansiyon sağladığı savı ile ilgili başvuruları konusunda DTÖ’de sürdürülen soruşturmanın 2020 içinde tamamlanması beklemektedir.

 ABD’nin Avrupa’dan ithal ettiği otomobillere ilave vergi koyacağı tehdidi de henüz ortadan kalkmadığı dikkate alınırsa 2020 yılının ilk aylarında ticari konularda AB ve ABD arasında belirsizlik yaşanması  sürpriz olmayacaktır.