GAYRİ SAFİ MUTLULUK ENDEKSİ

 

 Himalayaların doğusunda 700. 000 nüfuslu küçük ve karasal bir ülke olan Bhutan’ın ayırt edici bir özelliği var:

 Ekonomik ve çevresel olarak ihtiyacından fazlasını tüketmemeyi ve insanların gerçekten ihtiyacı olan şeylere (gıda, eğitim, sağlık, din ve ifade özgürlüğü) erişiminin hedeflendiği, Gayrisafi Milli Hasıla yerine Gayri Safi Milli Mutluluğun bir gelişmişlik göstergesi olarak kullanıldığı ilk ülke olması.

Gayri Safi Mutluluk Endeksi, bir gösterge olarak Bhutan’ın 4. Kralı Jigme Singye Wangchuck tarafından 1970’lerde ilk kez dillendirildi.

 Her ne kadar 2012’den beri her yıl yayınlanan Dünya Mutluluk Raporu 2016’da 156 ülkeden 84. sırada olsa da Bhutan’ın bu kavramı dünyayla tanıştıran ülke olduğu belirtilmelidir.

 Türkiye 2016 tarihli bu raporda 78. sırada yer alıyor.

 BM Kalkınma Programı’nın yıllık raporlarında kullandığı, Nobel ödüllü iktisatçı Amartya Sen ve Mahbub Ul-Haq tarafından1990’ların başında tasarlanan İnsani Gelişmişlik Endeksi’nden (HDI) farklı olarak 2007’de Sabina Alkire ve James Foster tarafından ortaya atılan Gayri Safi Mutluluk Endeksi (GNH), yaşam standartlarından zaman kullanımına, sağlıktan ekolojik çeşitliliğe  9 farklı boyutta 33 göstergeyi kapsar.

 Bu anlamıyla ekonominin, Aristo’nun da tanımladığı biçimiyle bir para kazanma sanatından ziyade, iyi yaşama zanaatı olduğunu göstermeyi hedefler.

 Benzer başka bir çalışma olan Dünya Mutluluk Raporu ise 6 farklı alanda mutluğa etki eden faktörlerden oluşuyor.

 Bu parametreler kişi başına düşen milli gelir, sosyal destek, sağlıklı yaşam beklentisi, hayat tercihleri yapma konusunda özgürlük, cömertlik ve yolsuzluk konusundaki algılar şeklinde sıralanıyor.